اندازه جنین در ماه ها و هفته های مختلف بارداری

دوره‌ی بارداری یک سفر منحصر به فرد است که با تغییرات فیزیکی و روحی در زنان همراه است. این دوران پر از تجربیات جدید، انتظارات و نگرانی‌هاست که نقش مهمی در آغاز یک خانواده و زندگی مادرانه دارد. از هفته‌های اولیه تا لحظه‌ی زایمان، هر مرحله از بارداری با ویژگی‌ها و تغییرات خاص خود همراه است. در این مسیر، زنان با تحولات مختلفی در بدن خود و درک بهتری از رشد و تکامل فرزندشان روبرو می‌شوند. این راهنما، به بررسی مراحل مختلف بارداری، از آغاز تا انتها، همراه با اطلاعات پزشکی کاربردی می‌پردازد.

اندازه جنین در ماه اول بارداری

ماه اول بارداری، ابتدایی‌ترین دوره از حمل است که اغلب به عنوان هفته‌های 1 تا 4 ماه اول بارداری شناخته می‌شود. در این مرحله، تخمک آزاد شده از تخمدان، با اسپرم تلقیح شده و به شکل بلاستوسیت به سمت رحم حرکت می‌کند. همچنین، لایه‌های رحم آماده به لانه‌گزینی برای پذیرش بلاستوسیت می‌شوند. در ماه اول بارداری، علائم حمل معمولاً ظاهر نمی‌شوند و بسیاری از زنان حتی تا هفته چهارم بارداری خود را نمی‌فهمند.

هفته اول:

در هفته اول بارداری، در چرخه قاعدگی، بدن شما با مجموعه پیچیده‌ای از هورمون‌ها روبرو می‌شود که در نهایت منجر به تخمک‌گذاری می‌شود. در این مرحله، تخمک از تخمدان آزاد و برای باروری آماده می‌شود. اگر قصد حاملگی دارید، هدف این تخمک بارور، لانه‌گزینی در رحم و رشد در آینده است.  

هفته دوم:

در هفته دوم بارداری، به آزاد شدن تخمک نزدیک می‌شوید و ممکن است تغییراتی در بدنتان مشاهده کنید. این تغییرات ممکن است مخفی یا آشکار باشند و با شناخت آنها، می‌توانید زمان تخمک‌گذاری را حدس بزنید.  

هفته سوم:

در هفته سوم، بلاستوسیت به سمت لوله فالوپ حرکت می‌کند و سلول‌ها آماده لانه‌گزینی در لایه رحم می‌شوند. این سفر چند روز طول می‌کشد و در این زمان، علائم حاملگی هنوز ظاهر نمی‌شوند. تشخیص حاملگی معمولاً در هفته چهارم انجام می‌شود که سطح هورمون‌های بارداری به حد کافی می‌رسد. 

هفته چهارم:

در هفته چهارم بارداری، رویان یا جنین ابتدایی تقریباً به اندازه یک دانه بلور نمک شکل گرفته است، با توده‌ای سلولی به طول یک میلی‌متر و وزنی در حدود 0.11 گرم. در این مرحله، سلول‌های درونی بلاستوسیست در دو لایۀ مجزا در حال شکل‌گیری و تشکیل اولیه جنین هستند.

اندازه جنین در ماه دوم بارداری

ماه دوم بارداری به دوره‌ای از بارداری اشاره دارد که اغلب از هفته 5 تا 8 بارداری شروع شده و تا پایان هفته 8 ادامه دارد. در این مرحله، سلول‌های مختلف برای تشکیل اندام‌ها و اعضا شروع به تقسیم می‌شوند.

هفته پنجم:

در هفته پنجم بارداری، رویان یا جنین ابتدایی به اندازه یک دانه کنجد شکل گرفته است. این جنین حدود 2 تا 4 میلی‌متر طول داشته و وزنی در حدود 0.19 گرم دارد. در این مرحله، جنین در حال شکل گرفتن و نزدیک شدن به ظاهر گلابی ‌شکل است. همچنین، شیار عصبی در حال شکل‌گیری می‌باشد.

هفته ششم:

در این هفته، رویان یا جنین ابتدایی شما تقریباً اندازه یک عدس را به خود گرفته است. ابعاد او حدوداً بین 5 تا 8 میلی‌متر و وزنی در حدود 0.28 گرم دارد. این هفته، نشانه‌های اولیه رشد چشم‌ها ظاهر می‌شود و زایده‌های کوچک دست و پای او جوانه می‌زنند. همچنین، قلب جنین شما در این هفته، در هر دقیقه حدود 150 بار می‌تپد. 

هفته هفتم:

در هفتۀ هفتم بارداری، رویان یا جنین ابتدایی به اندازۀ یک نخود رشد کرده است. از سر تا انتها، حدود یک سانتی‌متر طول دارد و تقریباً نیم گرم وزن دارد. در این هفته، اجزای صورت با رشد چشم‌ها، دهان، سوراخ‌های بینی و گوش‌ها، جزئیات دقیق‌تری به نمایش می‌گذارند. 

هفته هشتم:

در این هفته، جنین تقریباً به اندازۀ یک فندق رشد کرده است. از سر تا انتها، طولی در حدود یک سانتی‌متر و نیم یا 15 میلی‌متر دارد و وزنی حدود یک گرم دارد. در این مرحله، مغز به سرعت در حال رشد است و اندازۀ آن در طول سه یا چهار روز آینده بیشتر خواهد شد.

اندازه جنین در ماه سوم بارداری

ماه سوم بارداری از هفته 9 تا 13 می‌باشد که در این دوره از بارداری، فرآیند تشکیل اعضای اصلی نوزاد آغاز می‌شود. در اوایل ماه سوم، بسیاری از اعضا و سیستم‌های نوزاد شکل می‌گیرند.

هفته نهم بارداری

از هفتۀ نهم بارداری، رویان شما جنین نامیده می‌شود. جنین شما در این هفته تقریباً به اندازۀ یک گیلاس است که طولش از سر تا انتها چیزی حدود 2 سانتی‌متر و وزنش تقریباً 2 گرم است. اندازۀ کیسه زرده کاهش می‌یابد و به زودی دیگر نیازی به آن نخواهد بود. 

هفته دهم

جنین تقریباً به اندازۀ یک شاه توت شده که از سر تا انتهای نشیمنگاه، حدود 3 سانتی‌متر طول و وزنی نزدیک به 4 گرم خواهد داشت. نسبت بین بدن و سر در حال تغییر است و بدن جنین نیمی از جسم او را تشکیل می‌دهد. 

هفته یازدهم

جنین تقریباً به اندازۀ یک خرما شده که از سر تا انتهای نشیمنگاه حدود 4 سانتی‌متر و وزنش تقریباً 8 گرم است. از هفته یازدهم تا هفته بیستم بارداری اندام‌های حیاتی شروع به رشد می‌کند که افزایش انداز‌ۀ جنین با سرعت کمتری پیش خواهد رفت. 

هفته دوازدهم

از این هفته به بعد، دوره خطرناک نقص در رشد جنین به پایان می‌رسد، که این باعث کاهش قابل توجه خطر سقط جنین می‌شود. در هفته 12 بارداری، جنین در وضعیت جمع‌شده تقریباً به اندازه یک لیموترش شده که از سر تا انتهای نشیمنگاه حدود 6 سانتی‌متر طول دارد و وزنی نزدیک به 15 گرم خواهد داشت.

هفته سیزدهم

در سه ماه اول، جنین شما درون رحم به شکل کامل خود تکامل یافته است. در دوره دوم سه ماهه بارداری، رشد سریع جنین آغاز می‌شود. در هفته سیزدهم بارداری، جنین در حالت جمع‌شده تقریباً به اندازه یک گردو با طول حدود 7 الی 8 سانتی‌متر و وزنی بین 23 تا 25 گرم است.

اندازه جنین در ماه چهارم بارداری

در ماه چهارم، نوزاد شما به سرعت در حال رشد و تکامل است. اعضای مهمی مثل کلیه‌ها، معده و قلب دارای ساختارهای کامل‌تری می‌شوند. نوزاد حتی ممکن است شروع به جابجایی دست‌ها و پاها کند. در این ماه، زنان بسیاری حرکات نوزاد را احساس می‌کنند. همچنین، در سونوگرافی، جنسیت نوزاد ممکن است قابل تشخیص باشد.

هفته چهاردهم:

شکم به‌طور بیشتری بزرگ‌تر می‌شود و ممکن است احساس کنید که جنین در حال جا افتادن در شکم شماست. افزایش وزن نیز به وضوح قابل ‌مشاهده است. در این مرحله، جنین به شکل کامل‌تری می‌رسد و اندام‌ها به شکل نهایی‌شان تکمیل می‌شوند. رشد سریع مغز جنین ادامه پیدا می‌کند و ساختارهای نورونال بیشتر توسعه می‌یابند. جنین حالا به عنوان یک نوزاد کوچک شبیه به انسان به حساب می‌آید. 

هفته پانزدهم:

در هفته پانزدهم جنین در حالت جمع ‌شده تقریباً اندازه یک شلیل است. از سر تا نشیمنگاه، طول آن حدود 9 تا 10 سانتی‌متر و وزنی حدود 75 گرم دارد. بدن از موهای نازکی پوشیده شده است که به نام کرک‌های جنینی شناخته می‌شوند.

هفته شانزدهم:

در این هفته، جنین در حالت جمع‌شده به اندازه یک هلو شده است. از سر تا نشیمنگاه، طول آن حدود 12 سانتی‌متر و وزنی نزدیک به 100 گرم دارد. با داشتن ساختار استخوانی بیشتر در پشت و عضلات قوی‌تر، بدن صاف‌تر شده و سر می‌تواند در یک موقعیت محکم‌تر قرار گیرد.

هفته هفدهم:

کودک در حالت جمع‌شده به اندازه یک گلابی شده است. از سر تا انتهای نشیمنگاه، طول آن حدود 14 سانتی‌متر و وزنش به سرعت افزایش می‌یابد. در حدود یک هفته، کودک یک سوم از وزن خود را افزایش داده و وزن او حدود 150 گرم شده است. 

اندازه جنین در ماه پنجم بارداری

در ماه پنجم، رشد نوزاد به سرعت ادامه پیدا می‌کند و اندام‌های بدنش به شکل کامل‌تری تشکیل می‌شوند. نوزاد شروع به حرکات فعال‌تری کرده و حتی ممکن است حرکاتش را احساس کنید. این ماه، سیستم عصبی و حسی نوزاد در حال توسعه است و احتمالاً شنوایی و لامسه نوزاد نیز بهبود یافته است.  

هفته هجدهم:

در هفته هجدهم بارداری، افزایش وزن و بزرگ‌تر شدن شکم به‌طور قابل توجهی ادامه دارد. برخی از زنان در این مرحله احساس می‌کنند که جنین حرکت‌های قوی‌تری دارد و ممکن است حتی بخواهند حرکات آن را با دست خود احساس کنند. در این هفته نوزاد به اندازه یک سیب شده و طول آن 15 سانتی‌متر و وزنش 200 گرم خواهد بود. شما می‌توانید گوش‌های فرزند خود را در این هفته مشاهده کنید.

هفته نوزدهم:

اندازه جنین در هفته نوزدهم بارداری، در حالت جمع شده به اندازه یک فلفل دلمه‌ای می‌رسد. طول او از سر تا انتهای نشیمنگاه حدود 17 سانتی‌متر و وزنش نیز نزدیک به 250 گرم خواهد بود. در این هفته، سلول‌های عصبی در مغز اشکال پیچیده خود را شکل می‌دهند.

هفته بیستم:

رشد جنین در هفته 20 بارداری همچنان شگفت‌انگیز ادامه دارد. در این هفته، کودک در حالت جمع‌شده تقریباً به اندازه یک موز است. از سر تا نشیمنگاه، طول او حدود 26 سانتی‌متر و وزن او اکنون نزدیک به 310 گرم است. دندان‌های شیری زیر لثه‌ها تشکیل شده و دندان‌های دائمی نیز در حال شکل‌گیری زیر لثه هستند.

هفته بیست و یکم:

با صاف شدن پاها، می‌توان اندازه کودک را از سر تا پاشنه پا بررسی کنید. در این هفته، کودک در حالت جمع‌شده تقریباً به اندازه یک هویج است که طول آن حدود 27 سانتی‌متر و وزنش نزدیک به 360 گرم می‌رسد.

هفته بیست و دوم بارداری:

در هفته 22 بارداری، کودک در حالت جمع‌شده به اندازه یک میوه بزرگ است. از سر تا پاشنه پا، طول او حدود 28 سانتی‌متر و وزنش نزدیک به 450 گرم است. در این مرحله جنین شبیه به یک نوزاد تازه متولد شده است که پوست شفاف و چروکیده‌ای دارد.

اندازه جنین در ماه ششم بارداری

در ماه ششم بارداری، کودک شما در مرحله مهمی از تکامل قرار دارد. او به عنوان یک جنین به شمار می‌آید و دارای ساختارهای بسیار پیچیده‌تری می‌شود. 

هفته بیست و سوم:

در هفته بیست و سوم بارداری، وزن جنین به‌طور چشمگیری افزایش می‌یابد و اندام‌های بدن آن به صورت کامل تشکیل شده‌اند. جنین در این هفته به‌صورت مداوم حرکت می‌کند و حرکات آن ممکن است توسط مادر احساس شود. در این مرحله، جنین از طریق شنوایی هم با صداهای محیط خارجی ارتباط برقرار می‌کند و می‌تواند به صدای قلب مادر و سایر صداها واکنش نشان دهد.

هفته بیست و چهارم:

کودک تقریباً به اندازۀ یک کاهوپیچ کوچک شده که از سر تا پاشنۀ پا حدود 30 سانتی‌متر طول دارد و وزنی حدود 600 گرم دارد. در این هفته، سیستم عصبی او نیز به شکل کامل در حال توسعه است.

هفته بیست و پنجم:

در این هفته کودک تقریبا به اندازه یک گریپ فروت شده و کل طول آن 34 سانتی متر و وزنی حدود 690 گرم دارد. او از این پس به سرعت وزن افزایش می‌دهد و ساختارهای اندام‌های حسی مثل گوش و چشم‌ها تکامل می‌یابند.

هفته بیست و ششم:

کودک تقریباً به اندازۀ یک خوشه ذرت است که از سر تا پاشنۀ پا در حدود 36 سانتی‌متر طول و حدود 760 گرم وزن دارد. هر پای او اکنون می‌تواند حدود 5 سانتی‌متر طول داشته باشد و مغز او نیز رشد بسیار بیشتری خواهد کرد. در این هفته، چشمان او همچنان بسته‌اند اما به زودی باز خواهند شد. 

هفته بیست و هفتم:

رشد جنین در هفته 27 بارداری تقریباً به اندازۀ یک گرمک کوچک رسیده که از سر تا پاشنۀ پا در حدود 36 سانتی‌متر و نزدیک به 875 گرم وزن خواهد داشت. همچنان ماهیچه‌ها به رشد خود ادامه می‌دهند.

اندازه جنین در ماه هفتم بارداری

ماه هفتم بارداری از هفته 28 تا 31 به پایان می‌رسد. در این ماه، نوزاد به شدت رشد می‌کند و اندام‌های بدنش بیشتر تکمیل می‌شوند.

هفته بیست و هشتم:

در این هفته، جنین به‌طور مداوم در حال رشد و تکامل است. قدرت حرکات و لمس‌های آن افزایش می‌یابد و ممکن است حتی حساسیت به صداها نیز بهبود یابد. جنین در این مرحله به‌صورت مستقل نفس می‌کشد و سیستم تنفسی آن در حال آماده‌سازی برای زندگی خارج از رحم می‌باشد.

هفته بیست و نهم:

کودک در حالت جمع‌شده، تقریباً به اندازۀ یک کلم قرمز است که قد او از سر تا پاشنۀ پا حدود 38 سانتی‌متر و نیم و وزنش نزدیک به یک کیلو و 150 گرم خواهد بود. با تجمع لایه‌های چربی در بدن، کودک فربه‌تر ‌می‌شود. سر نیز به مرور بزرگ‌تر ‌می‌شود تا فضای کافی برای ادامۀ رشد مغز فراهم شود.

هفته سی ام:

کودک در حالت جمع‌شده، تقریباً به اندازۀ یک بادمجان است. قد او حدود 40 سانتی‌متر و وزنش حدود یک کیلو و 400 گرم خواهد بود. سر همچنان بزرگ‌تر می‌شود تا با اندازۀ مغز مطابقت داشته باشد. در هشت هفتۀ آینده، حجم چربی بدن فرزند شما افزایش می‌یابد. این بافت چربی برای کمک به کنترل دمای بدن ضروری است. همچنین، قلب او با ضربان‌های منظم و قوی به کار خود ادامه می‌دهد.

هفته سی و یکم:

کودک تقریباً به اندازۀ یک گل ‌کلم است. قد فرزند شما از نوک سر تا کف پا حدود 42 سانتی‌متر و وزن او حدود 1.600 گرم ‌خواهد بود. رشد فرزند شما از این هفته بر افزایش ذخایر چربی و توده‌های ماهیچه‌ای متمرکز ‌می‌شود. ناخن‌های انگشتان او نیز به شکل واضح‌تری خود را نشان می‌دهند.

اندازه جنین در ماه هشتم بارداری

در ماه هشتم نوزاد به رشد بیشتری رسیده و اندام‌های بدنش به نسبت کامل‌تر می‌شوند. نوزاد در این مرحله قادر به باز کردن چشمان خود و واکنش به نور محیط است. 

هفته سی و دوم:

سیستم تنفسی جنین بهبود یافته و ریه‌های آن به تدریج برای زندگی خارج از رحم آماده می‌شوند. این هفته‌ها به‌عنوان آخرین دوره‌های حمل و نقل درون رحمی شناخته می‌شوند و آماده‌سازی برای تولد به اوج خود می‌رسد.

هفته سی و سوم:

اکثر اعضای بدن کودک کامل شده و استخوان‌ها محکم شده‌اند، حتی الگوی پوستی نیز شکل گرفته است. کودک اندازه یک آناناس و قد او حدود 44 سانتی متنر و وزنش 2 کیلوگرم است. 

هفته سی و چهارم:

در این مرحله، جنین به یک نوزاد کامل و آماده برای تولد تبدیل می‌شود. اکثر اعضای بدن، اعم از عضلات، استخوان‌ها، و اعضای داخلی کامل شده‌اند. کودک اندازه یک طالبی بزرگ است و حدود 2 کیلو 400 وزن دارد. اکنون کودک چشم‌های خود را باز و بسته نگه می‌دارد. 

هفته سی و پنجم:

کودک اندازه یک بوته کرفس شده و حدود 2 کیلو و 700 گرم وزن و 47 سانتی متر طول دارد. هنوز چربی کافی در بدن کودک وجود ندارد ولی پاها و بازوها گرد و بزرگ به نظر می‌آیند.

اندازه جنین در ماه نهم بارداری

در این ماه، نوزاد به رشد و نمو بیشتری پرداخته و برای زایمان آماده است.

هفته سی و ششم:

رشد موها و مژه‌های نازاد بر روی صورت جنین به طور کامل انجام شده و پوست نیز با افزایش چربی‌ها، از زبری خارجی محافظت می‌شود. جنین درون رحم احتمالاً وضعیت سر به پایین یا سر به سمت زیرین (سرشکن) را اختیار می‌کند. قد نوزاد 48 سانتی متر و وزن او حدود 2 کیلو و 800 گرم است. 

هفته سی و هفتم:

در این مرحله، جنین به نوزاد تبدیل شده است و حجم بدن آن افزایش یافته است. میزان چربی در لایه زیرین پوست افزایش می‌یابد که به نوزاد در حال تولد به عنوان یک منبع انرژی کمک می‌کند. وزن کودک نزدیک به 3 کیلوگرم و طولی به اندازه 49 سانتی متر خواهد داشت. 

هفته سی و هشتم:

نوزاد آماده خارج شدن از رحم و قد او حدود 50 سانتی متر و نزدیک به 3.200 گرم وزن دارد. اکنون نوزاد شبیه به یک خربزه است. 

هفته سی و نهم:

در این مرحله، نوزاد به وضعیت تقریباً نهایی خود در رحم می‌رسد. لایه چربی بیشتری به پوست اضافه می‌شود تا به نوزاد در حین تولد کمک کند. سر نوزاد به عمق حوضچه‌های حوضه چرکی (حوضچه‌های مایعی در اطراف سر) فرورفته است و این اتفاق به نوزاد کمک می‌کند تا بهتر در زمان تولد عبور کند. پوست نوزاد نیز به مرور زمان صاف‌تر شده و لطیف‌تر می‌شود. 

هفته چهلم:

کودک اندازه یک هندوانه شده و 51 سانتی متر قد و 3.500 گرم وزن دارد. حالا کودک شما آماده به دنیا آمدن است اما اگر دیرتر و در هفته چهل و یکم متولد شود، اتفاق شایعی بوده و نگران این موضوع نباشید.